1. Thuốc kê đơn (thuốc ETC) là gì?

Thuốc kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán lẻ và sử dụng phải có đơn thuốc. Việc sử dụng không theo đúng chỉ định của người kê đơn thì có thể nguy hiểm tới tính mạng, sức khỏe của bệnh nhân.. Khi cấp phát, bán lẻ, sử dụng phải theo đơn thuốc và được quy định trong danh mục nhóm thuốc kê đơn (khoản 10 Điều 2 Luật Dược).

Thuốc kê đơn không được quảng cáo dưới mọi hình thức.

• Đối tượng được kê đơn thuốc:

Thầy thuốc đang hành nghề tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hợp pháp, bao gồm:

• Bác sĩ;

• Y sĩ tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn (gọi chung là trạm y tế xã) và bệnh viện huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là bệnh viện huyện).

• Lương y, y sĩ y học cổ truyền tại các trạm y tế xã và bệnh viện huyện chịu trách nhiệm về chỉ định các thuốc đông y, thuốc từ dược liệu cho người bệnh;

• Hộ sinh viên tại các trạm y tế xã khi không có bác sĩ, y sĩ được chỉ định thuốc cấp cứu trong trường hợp đỡ đẻ.

• Danh mục 30 nhóm thuốc kê đơn dược sĩ cần biết:

• Thuốc gây nghiện;

• Thuốc hướng tâm thần và tiền chất dùng làm thuốc;

• Thuốc gây mê;

• Thuốc điều trị giun chỉ, sán lá;

• Thuốc kháng sinh;

• Thuốc điều trị virút;

• Thuốc điều trị nấm;

• Thuốc giảm đau, chống viêm không steroid trừ acetylsalicylic acid (Aspirin) và paracetamol;

• Thuốc điều trị bệnh Gút;

• Thuốc cấp cứu và chống độc;

• Thuốc điều trị ung thư và tác động vào hệ thống miễn dịch;

• Thuốc điều trị parkinson;

• Thuốc điều trị lao;

• Thuốc điều trị sốt rét;

• Thuốc điều trị đau nửa đầu (Migraine);

• Thuốc tác động lên quá trình đông máu;

• Máu, chế phẩm máu, dung dịch cao phân tử;

• Nhóm thuốc tim mạch: thuốc điều trị bệnh mạch vành, thuốc chống loạn nhịp, thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc điều trị hạ huyết áp, thuốc điều trị suy tim, thuốc chống huyết khối, thuốc hạ lipid máu;

• Thuốc dùng cho chẩn đoán;

• Thuốc lợi tiểu;

• Thuốc chống loét dạ dày: thuốc kháng histamin H2, thuốc ức chế bơm proton;

• Hooc môn (corticoide, insulin và nhóm hạ đường huyết, …) và nội tiết tố (trừ thuốc tránh thai);

• Huyết thanh và globulin miễn dịch;

• Thuốc giãn cơ và tăng trương lực cơ;

• Sinh phẩm dùng chữa bệnh (trừ men tiêu hoá)

• Thuốc điều trị rối loạn cương;

• Dung dịch truyền tĩnh mạch.

• Thuốc làm co, dãn đồng tử và giảm nhãn áp;

• Thuốc thúc đẻ, cầm máu sau đẻ và chống đẻ non;

• Thuốc điều trị hen;

2. Thuốc không kê đơn (thuốc OTC) là gì?

Thuốc không kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán lẻ và sử dụng không cần đơn thuốc, thuộc Danh Mục thuốc không kê đơn do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành, đáp ứng các tiêu chí sau:

• Thuốc có độc tính thấp, trong quá trình bảo quản và đưa vào trong cơ thể người không tạo ra các sản phẩm phân hủy có độc tính, không có những phản ứng có hại nghiêm trọng dẫn đến tử vong, đe dọa tính mạng, nhập viện hoặc kéo dài thời gian nằm viện, để lại di chứng nặng nề hoặc vĩnh viễn, gây dị tật thai nhi hoặc bất kỳ phản ứng có hại khác gây hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh;

• Thuốc có khoảng liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi, ít có ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng;

• Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh không nghiêm trọng và người bệnh có thế tư điều trị, không nhất thiết phải có sự kê đơn và theo dõi của người hành nghề khám chữa bệnh;

• Đường dùng, dạng thuốc đơn giản mà người sử dụng có thể tự dùng (chủ yếu là đường uống, dùng ngoài da) với hàm lượng, nồng độ thích hợp cho việc tự điều trị;

• Thuốc ít tương tác với các thuốc khác và thức ăn, đồ uống thông dụng;

• Thuốc ít có gây tình trạng lệ thuộc;

• Thuốc ít có nguy cơ bị lạm dụng, sử dụng sai mục đích ảnh hưởng an toàn của người sử dụng;

• Thuốc đã lưu hành tại Việt Nam tối thiểu 05 năm.

• Nói cách khác, thuốc kê đơn là thuốc không thuộc Danh mục thuốc không kê đơn còn hiệu lực do Bộ Y Tế ban hành.

3. Ký hiệu thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn như thế nào?

Khi đọc tên thuốc nếu thấy ký hiệu Rx ở đầu trên hộp thuốc. Đây là kí hiệu viết tắt của tiếng la tinh "Recipe" chỉ những thuốc kê đơn. Đối với loại thuốc không kê đơn thì không có kí hiệu này